Spring naar content

Beeldbellen en videoconsult

Beeldbellen raakt steeds meer ingeburgerd in de huisartsenpraktijk. Het biedt een extra mogelijkheid om patiënten ook op afstand zorg te bieden. Op deze themapagina geven we praktische handvatten en beantwoorden we veelgestelde vragen. Bijvoorbeeld welke beeldapplicaties er zijn en welke functionaliteiten ze bieden.

Hoe declareer ik een videoconsult?

Je declareert een videoconsult gewoon zoals ieder ander consult. Het maakt voor de vergoeding van een consult niet uit in welke vorm dit consult plaatsvindt. Alleen de duur van het consult is nog bepalend voor de hoogte van de vergoeding. Zie voor meer informatie de Declareerwijzer.

Beeldbellen in de huisartsenpraktijk

Wil je aan de slag met beeldbellen? Wij geven je een aantal handige tips en handvatten:

Check de veiligheid en gebruiksvriendelijkheid van de beeldapplicatie
Kijk of een beeldapplicatie de NEN 7510-certificering heeft. Bij die certificering weet je zeker dat de beeldapplicatie voldoet aan de normen voor informatiebeveiliging en privacy. Kijk ook of de beeldapplicatie speciaal ontwikkeld is voor de zorg. Deze zijn over het algemeen wat patiëntvriendelijker en hebben bijvoorbeeld een wachtkamerfunctie.

Weten welke bestaande beeldapplicaties er zijn en welke mogelijkheden ze bieden? Samen met NHG en InEen hebben we een overzicht gemaakt, zie de keuzetabel. De keuzetabel is voor het laatst bijgewerkt in april 2021 en wordt niet meer onderhouden. Voortdurend worden de genoemde toepassingen bijgesteld en verbeterd, waardoor bepaalde kenmerken zijn veranderd. Laat je daarom informeren door de desbetreffende leverancier.

Gebruik dezelfde beeldapplicatie binnen de praktijk of regio
Kijk of er initiatieven zijn bij de afdeling of de zorggroep waar je bij kunt aansluiten. Het heeft voordelen om als groep of regio dezelfde beeldapplicatie te gebruiken. Het leidt waarschijnlijk tot lagere kosten. Ook maakt het de onderlinge communicatie makkelijker, bijvoorbeeld voor overleggen met collega’s of afdelingsvergaderingen.

Wees je bewust van je houding en gedrag
Met beeldbellen kost het iets meer moeite om echt contact te maken met een patiënt. Kijk daarom af en toe in de camera en gebruik je mimiek. Het is belangrijk om alles expliciet te maken en nog voorzichtiger te zijn met aannames. Plaatjes kunnen een goed middel zijn om een vermoeden van een diagnose te checken, bijvoorbeeld bij huiduitslag. Ook bij het signaleren en bespreken van emoties is het aan te raden zo expliciet mogelijk te zijn. Benoem wat je ziet gebeuren bij een patiënt en vraag hoe het voor hem of haar is.

Is het beeldbellen nog wat onwennig voor jezelf of jouw patiënt? Benoem dit dan, dat verlaagt de drempel.  

Zorg voor goed geluid en beeld
Haperingen in beeld of geluid leiden af van het gesprek. Gebruik bij voorkeur een bekabelde internetverbinding. Of zorg voor een sterk wifi-netwerk, uiteraard beveiligd. Zorg daarnaast voor goed licht en een neutrale achtergrond, zonder een rommelige kast bijvoorbeeld. Je kunt er zelfs voor kiezen om bijvoorbeeld een medische poster achter je op te hangen.

Meer adviezen over videoconsulten vind je in de KNMG-handreiking Videoconsulten.

Stuur patiënten vooraf informatie toe over hoe het videoconsult werkt

We hebben een voorbeeldtekst gemaakt die je kunt gebruiken om je patiënten uit te leggen hoe zij een beeldbelafspraak kunnen maken en welke stappen zij moeten nemen om het videoconsult te starten. Tussen verschillende beeldbelapplicaties kunnen wat verschillen zitten in hoe ze werken, dus pas de tekst aan op hoe het in jouw praktijk precies werkt.

Naar Voorbeeld Patiëntenfolder Videoconsultalleen voor leden.

Veelgestelde vragen

Deze informatie hebben wij samen met het NHG opgesteld en zullen we waar relevant steeds aanvullen en actualiseren. Heb je nog een aanvullende vraag? Neem dan contact op met het NHG-Kenniscentrum: kenniscentrum@nhg.org.

We adviseren je om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de gangbare werkwijze in de praktijk.

Je patiënt neemt contact met je op voor een afspraak. Jijzelf of je assistent beoordeelt dat je de patiënt moet zien en dat een visite of een regulier consult ongewenst is. De afspraak komt op de gebruikelijke manier in de agenda van de praktijk. De patiënt krijgt een veilige link, een tijdstip en instructies. Vraag je patiënten vijf minuten voor aanvang digitaal aanwezig te zijn. Laat weten dat ze mogelijk even moeten wachten voordat je de verbinding start. Sommige beeldapplicaties bieden de mogelijkheid van een digitale wachtruimte, waar patiënten kunnen wachten totdat je beschikbaar bent.

Als de verbinding tot stand is gekomen:

  • Verifieer als dat nodig is de identiteit van uw patiënt. Vraag bijvoorbeeld naar naam en geboortedatum.
  • Vraag of de patiënt vrijuit kan spreken. Op grond van de Wet WGBO moet je namelijk controleren dat ‘verrichtingen – zoals patiëntgesprekken – buiten de waarneming van anderen kunnen plaatsvinden’. Ook bij een videoconsult moet je dus een vergelijkbare check vooraf doen.
  • Beoordeel de kwaliteit van de verbinding (beeld en geluid). Vraag je patiënt eventueel extra licht aan te doen, of bel met de telefoon voor een beter geluid. Twijfel je of de verbinding van voldoende kwaliteit is om een medisch advies te kunnen geven? Plan dan een fysiek consult.
  • Dossiervoering is belangrijk. Naast de gebruikelijke dossiervoering, kan het handig zijn om in het journaal vast te leggen:
    • Met welke beeldapplicatie je hebt gecommuniceerd
    • Hoe de kwaliteit van de verbinding was
    • En welk apparaat de patiënt gebruikte.

Beëindig na afloop van het consult de verbinding en let erop dat je de sessie afsluit.

De KNMG-richtlijn Omgaan met medische gegevens geeft een aantal voorwaarden voor het online verstrekken van medisch advies en online voorschrijven van medicatie. Een aantal belangrijke voorwaarden zijn:

  1. Je hebt voldoende relevante en betrouwbare (medische) gegevens van de patiënt. Inclusief de medicatiehistorie en informatie over eventuele contra-indicaties wanneer je online medicatie voorschrijft.
  2. Je hebt de identiteit van de patiënt vastgesteld.
  3. Je informeert de patiënt over de (on)mogelijkheden bij een videoconsult. Bijvoorbeeld dat je geen lichamelijk onderzoek kunt doen. En dat je je baseert op de door de patiënt gepresenteerde gegevens en eventueel de beschikbare dossiergegevens.
  4. Je mag alleen medicatie voorschrijven aan bekende (ingeschreven) patiënten. En indien er op basis van de beschikbare informatie en met het oog op de in te zetten medicatie geen aanleiding is voor (lichamelijk) onderzoek.

Een belangrijk uitgangspunt bij de keuze voor een beeldapplicatie is de veiligheid. Maak gebruik van toepassingen die voldoen aan strenge veiligheidseisen voor de zorg. En ga na of je een verwerkersovereenkomst kunt afsluiten. Ook kan het handig zijn om een betaalde versie te nemen als die meer (privacy)opties biedt.

Samen met InEen en NHG hebben we een overzicht gemaakt van bestaande beeldapplicaties en welke mogelijkheden ze bieden. Bijvoorbeeld:

  • Is de beeldapplicatie ontworpen voor de zorg?
  • Wat moeten zorgverlener en patiënt doen om de beeldapplicatie te kunnen gebruiken?
  • Wat zijn de kosten?

Bekijk hier de keuzetabel. Je kunt de filters per kolom gebruiken om op basis van uw criteria een selectie te maken. Voor duurzaam gebruik van een beeldapplicatie raden wij je in ieder geval aan om een toepassing te selecteren die:

  • specifiek voor de zorg is ontworpen (zie kolom ‘Ontworpen voor de zorg’)
  • voldoet aan NEN 7510-normering (zie kolom ‘Certificering’)

Deze tabel is met zorg samengesteld op basis van informatie die voorhanden is via publieke kanalen. Zie je toch een fout of ontbreekt er iets? Laat het ons weten! Mail naar kenniscentrum@nhg.org onder vermelding van ‘Keuzetabel beeldapplicaties’. De keuzetabel is voor het laatst bijgewerkt in april 2021 en wordt niet meer onderhouden. Voortdurend worden de genoemde toepassingen bijgesteld en verbeterd, waardoor bepaalde kenmerken zijn veranderd. Laat je daarom informeren door de desbetreffende leverancier.

Communicatiemiddelen bedoeld voor consumenten lijken soms aantrekkelijk, omdat zowel jij als je patiënten gewend zijn daarmee te werken. Maar het gebruik in de zorg geeft – buiten bezwaren omtrent de bescherming van persoonsgegevens – vaak ook praktische ongemakken. Bijvoorbeeld:

  • Vaak moet je 06-nummers van patiënten opslaan in jouw smartphone.
  • Patiënten hebben dan ook jouw 06-nummer.
  • Sommige beeldapplicaties werken alleen met iOS (Apple) of alleen met Android.

Gebruik daarom bij voorkeur een beeldapplicatie die specifiek voor de zorg is ontwikkeld en voldoet aan de NEN 7510-normering (zie daarvoor de keuzetabel met beeldapplicaties).

Alleen bij hoge uitzondering kun je niet veilig bevonden beeldapplicaties gebruiken. Maak je deze afweging? Documenteer dan in het dossier waarom je voor zo’n niet veilig bevonden beeldapplicatie kiest. Bespreek de privacyrisico’s met de patiënt, bespreek zo min mogelijk gevoelige gegevens en vraag toestemming. Maak hiervan een notitie in het dossier.

Je declareert een videoconsult gewoon zoals ieder ander consult. Het maakt voor de vergoeding van een consult niet uit in welke vorm dit consult plaatsvindt. Alleen de duur van het consult is nog bepalend voor de hoogte van de vergoeding. Zie voor meer informatie de Declareerwijzer.

Nascholing

Nascholing Gesprekstechnieken bij beeldbellen, op aanvraag
Houd je een spreekuur via beeldbellen? Tijdens de online training van de LHV Academie oefen je in een kleine groep huisartsen – onder begeleiding van een trainer – casussen uit jouw eigen praktijk. Meer informatie en inschrijven.

Uit tijdschrift De Dokter