Verkiezingen & huisartsenzorg 2021

50PLUS vindt dat met nieuwe technologieën veel meer zorg thuis mogelijk is. Ook zou veel meer ziekenhuiszorg naar de wijk kunnen, onder meer met poliklinische consulten via de eerstelijnscentra dan wel in kleine klinieken in de wijk en ziekenhuisvervangende zorg thuis. Ook zwaardere verpleegzorg kan gewoon aan huis geleverd worden. De zorg wordt dichtbij georganiseerd zodat o.a. kleine specialistische ingrepen thuis kunnen plaatsvinden. Er moeten goede regionale afspraken komen tussen de verschillende zorgaanbieders zodat er een aaneengesloten keten ontstaat van eerstelijnszorg, zorg in de tweedelijn en ondersteuning als mensen terug naar huis gaan. Dat betekent zorg voor een betere afstemming in de keten van eerstelijnszorgaanbieders samen met ziekenhuizen en zorgorganisaties.

50PLUS ziet dat er steeds meer oudere mensen op de spoedeisende hulp en in ziekenhuizen terecht komen die daar eigenlijk niet horen. Om te zorgen dat die acute zorgvraag beter georganiseerd en gestroomlijnd wordt, is er volgens de partij behoefte aan een uitbreiding van eerstelijns bedden in de wijk. Hiermee kunnen huisartsen en wijkverpleegkundigen veel beter de acute zorg zelf opvangen, ook buiten kantoortijden.

Het CDA wil dat verpleegkundig specialisten, physician assistants en praktijkondersteuners meer taken overnemen van medisch-specialisten en huisartsen. Dit is goed voor de continuïteit van de zorg en leidt tot meer aandacht voor de patiënt. De wildgroei aan thuiszorgorganisaties wordt beperkt door hogere eisen te stellen aan nieuwe aanbieders, andere financieringsprikkels en wijkgerichte samenwerking. In iedere wijk moet de eerstelijnszorg zoveel mogelijk als één team samenwerken. Eerder pleitte het CDA al voor meer opleidingsplekken voor huisartsen en ondersteuning voor praktijkhouders in de regio.

Het CDA wil meer ruimte en tijd voor het gesprek tussen ouderen, hun familie en de mensen in de zorg over de vraag welke zorg het beste is. Het belang van de patiënt staat altijd voorop. Daarom kiest het CDA voor minder marktwerking en meer samenwerking als basis voor de zorg. De partij wil af van ingewikkelde aanbestedingen, verkeerde financiële prikkels en productietargets die alleen maar leiden tot onnodige behandelingen.

De ChristenUnie vindt dat de zorg is opgeknipt in eerste, tweede en derde ‘lijn’, maar patiënten kun je niet opknippen. Daarom werken zorgaanbieders aan samenhangende zorgverlening in de regio, bijvoorbeeld georganiseerd in netwerk- of ketenzorg waardoor de patiënt geen last heeft van allerlei overgangen. Er komen regiobudgetten waarin middelen uit de Wlz, Zvw en Wmo worden samengevoegd, ook voor het bevorderen van een gezonde leefstijl, welzijn en positieve gezondheid.

Meerjarige (krimp)contracten in de ziekenhuiszorg worden de norm. De zorg wordt van de tweede lijn verplaatst naar de eerste lijn en het sociaal domein/preventie. De bijbehorende middelen schuiven mee. Hierdoor wordt de zorg dichterbij mensen georganiseerd. Er wordt een nieuw landelijk hoofdlijnenakkoord gesloten met harde afspraken over bovenstaande transformatie van de zorg. Gemeenten, huisartsen, wijkverpleging, geriatrische deskundigen en verpleeghuizen maken voor elke wijk één plan over de organisatie van ouderenzorg. Per wijk is er één herkenbaar en aanspreekbaar wijkverpleegkundig team. De keuzemogelijkheid voor identiteitsgebonden zorg blijft gewaarborgd. Alle zorg voor thuiswonende ouderen wordt voortaan betaald uit de Zvw en Wmo.

Huisartsenpraktijken worden uitgebreid met praktijkondersteuners die zich richten op hulp en ondersteuning bij preventie. Gemeenten worden financieel beloond als zij voorkomen dat ouderen in de Wlz belanden. Op termijn wordt ouderenzorg in één wet ondergebracht. Gezamenlijke besluitvorming tussen specialist en patiënt wordt de standaard in de spreekkamer. Zorgaanbieders en zorgpersoneel kunnen rekenen op samenwerking in de wijk en solidariteit bij de zorg voor patiënten met een complexe zorgvraag. Een wildgroei aan (vaak kleine) aanbieders in vooral de ouderenzorg en ggz werkt daar - zeker in stedelijk gebied - niet aan mee. Vroegtijdige zorgplanning  (richting het levenseinde) wordt standaard bekostigd als waardevol onderdeel van zorg aan kwetsbare ouderen en chronisch zieken.

In de spreekkamer komt meer ruimte voor een goed gesprek over behandelopties of niet behandelen. Richtlijnen in de zorg zijn niet alleen gericht op ‘doen’, maar ook op ‘laten’. Overbehandeling vergroot en/of verlengt het lijden van de patiënt. Daarom is overbehandeling niet wenselijk. We gaan experimenteren met populatiebekostiging om regionaal meer voor elkaar te krijgen. Hierbij wordt een budget beschikbaar gesteld aan een zorgpartij die zich vastlegt om in een afgebakende populatie (patiëntengroep of wijk) bepaalde doelstellingen te behalen op het gebied van gezondheid en ervaren kwaliteit van zorg. Het risico wordt hierbij gedeeld: als de doelen worden gehaald tegen lagere kosten, ontvangt de zorgpartij een deel van de opbrengst. De coronacrisis heeft uitgewezen dat digitale zorg een goede vorm van zorg is en tevens tijd en arbeid bespaart. Zolang goede zorg voorop staat en de aandacht voor het menselijk contact niet op de achtergrond raakt, is de partij voor meer zorg op afstand, met name in de chronische zorg (thuismonitoring). De betaling van reguliere en digitale zorg wordt meer gelijkgetrokken.

Zwangerschapsafbreking (in welke vorm dan ook) hoort niet thuis in de huisartsenpraktijk. Dat trekt abortus te veel in de sfeer van het ‘normale medisch handelen’, waar patiënten recht op zouden hebben. De ChristenUnie bepleit gepaste toepassing van palliatieve sedatie (ook in de thuissituatie) en continue bijstelling van richtlijnen, bijscholings- en opleidingsprogramma’s op basis van de meest recente wetenschappelijke inzichten.

D66 wil dat de rol van de huisarts belangrijker wordt. De focus ligt op kleinere praktijknormen met minder patiënten per huisarts. Huisartsen krijgen dan meer tijd per patiënt. Een grotere rol voor de huisarts zal gepaard moeten gaan met betere arbeidsvoorwaarden voor praktijkhouders en een beperking van de administratieve lasten. Ook willen ze de huisarts ontlasten door een betere samenwerking met gemeenten te stimuleren als het gaat om sociale hulpvragen en preventie. De verschuiving van tweedelijnszorg naar de eerste lijn wordt gestimuleerd door behandelingen alleen nog te vergoeden voor het eerstelijnstarief. Er moet meer ruimte komen voor patiënten en professionals om samen te beslissen.

D66 wil één landelijk sector overstijgend hoofdlijnenakkoord. De NZa moet kritischer kijken als kleine zorgaanbieders afhankelijk zijn van één dominante verzekeraar. D66 wil een meerjarig Regionaal Zorgplan. Onder meer uit de scherpe analyse van de commissie-Borstlap blijkt dat er te grote verschillen zijn gegroeid tussen verschillende contractvormen. D66 wil die ongelijkheid bestrijden. D66 wil de zorg thuis (extramuraal) uit de wet Langdurige Zorg (Wlz) op termijn overhevelen naar de Zorgverzekeringswet.

Groen Links schaft de marktwerking in de zorg af. De zorgverzekeraars wil de partij omvormen tot publieke zorgfondsen. Hierin staan afspraken over de organisatie en kwaliteit van de ouderenzorg, huisartsenzorg, wijkverpleging, GGZ-zorg en ziekenhuiszorg. En samen met patiëntenorganisaties, zorgaanbieders en beroepsgroepen stellen ze voortaan in iedere regio één zorgplan met een regionaal zorgbudget op. En de abortuspil komt beschikbaar bij de huisarts.

De PvdA pleit voor een langer huisartsenconsult door in de bekostiging de rol van de verzekeraar te beperken en door extra geld uit te trekken. Ze willen een gezondheidscentrum dichtbij inwoners waar huisarts, fysiotherapeut, wijkverpleging en thuiszorg met elkaar samenwerken om de beste zorg te bieden. Ook medisch specialisten houden er spreekuur. Ook ’s avonds en in het weekend is er zorg dichtbij. De partij wil investeren in het aanstellen van meer wijkverpleegkundigen.

De Mededingingswet wordt aangepast zodat alle zorgverleners in de eerste lijn ongehinderd kunnen samenwerken. De regierol wordt weggehaald bij de zorgverzekeraars. De wildgroei aan contractvormen wordt gestopt. Vrouwen die ongewenst zwanger zijn, kunnen terecht bij hun eigen vertrouwde huisarts. Ze hoeven niet langer naar abortuskliniek of het ziekenhuis.

De SGP geeft aan dat huisartsen de afgelopen jaren de consequenties hebben ervaren van de wachtlijsten voor verpleeghuizen en in de ggz en jeugdzorg. Zij moeten voor méér kwetsbare mensen zorgen en de zorgvraag wordt intensiever. Het aanpakken van problemen in andere zorgsectoren kan de druk op huisartsen verlichten. Tegelijkertijd is het nodig om huisartsen meer tijd en ruimte te geven voor de hulp aan kwetsbare cliënten. Er moet een visie komen van gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders over de organisatie van de ‘eerstelijnszorg’ in de wijk en regio. Er worden in ieder geval afspraken gemaakt welke behandelingen en zorgverrichtingen alleen door aanbieders van de eerstelijnszorg gedaan mogen worden (en dus niet in de tweedelijnszorg). Dit stimuleert de juiste zorgverlening op de juiste plek.

De SGP wil dat er meer vertrouwen komt in zorgverleners en meer ruimte voor maatwerk. De regeldruk kan en moet fors omlaag. In de curatieve zorg worden nieuwe hoofdlijnenakkoorden gesloten voor die sectoren waarvoor in de huidige periode meerjarige financiële afspraken zijn gemaakt. Dit betreft de medisch-specialistische zorg, GGZ, huisartsenzorg en wijkverpleging. Op dit moment kiest de SGP niet voor een grootscheepse stelselwijziging. Wel is het nodig om de knelpunten tussen de zorgwetten Wlz, Zvw en Wmo op te lossen.

Ouderenprofessionals in de eerste lijn (specialist ouderengeneeskunde en verpleegkundig specialist) en in de tweede lijn (klinisch geriater) kunnen samen met de huisarts een belangrijke rol spelen om ouderen langer in een thuissituatie te laten blijven, dan wel medebepalen welke ouderen revalidatiezorg dan wel ziekenhuisbehandeling nodig hebben. De SGP pleit ervoor dat er voldoende tijd en ruimte is voor artsen om het gesprek te voeren met een patiënt over de keuzes die gemaakt moeten worden. In het aanbod van voorzieningen voor een tijdelijk verblijf, zoals revalidatiezorg, respijtzorg, Wlz-crisisbedden, worden echter tekorten ervaren. Ook hierover worden regionale afspraken gemaakt en regionale en bekostiging voor de coördinatie geregeld. De Euthanasiewet moet worden ingetrokken. De SGP wil dat de huidige Abortuswet wordt afgeschaft. Echte’ zzp’ers moeten de ruimte krijgen, schijnzelfstandigheid moet tegengegaan worden. De SGP is tegen vaccinatiedwang, in welke vorm dan ook.

De SP stopt de marktwerking in de zorg, door een Nationaal ZorgFonds dat voortaan alle noodzakelijke zorg vergoedt zonder eigen risico. Er wordt niks specifiek over de huisartsenzorg vermeld.

De VVD wil problemen als gevolg van doorgeschoten marktwerking en doorgeschoten bureaucratie aanpakken, zoals toegenomen regeldruk en registraties, declaratiedrang en zorgcowboys die sjoemelen met zorggeld. De VVD gaat voor zorg die zoveel mogelijk dicht bij huis plaatsvindt, en waar mogelijk zelfs digitaal. Door de zorg zelf in kaart gebrachte ‘beter niet doen’- behandelingen verdwijnen uit het basispakket en maken ruimte voor innovaties zoals digitale consulten (eHealth).

Ziekenhuizen kunnen zich specialiseren in complexe specialistische behandelingen. Doorverwijzing binnen de jeugdzorg wordt doelmatiger door de aanwezigheid van voldoende praktijkondersteuners bij de huisarts. Nieuwe hoofdlijnakkoorden met zorgverleners houden de prijs op het gewenste niveau. Als aan alle voorwaarden is voldaan plaatsen we de verpleeghuiszorg onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Een levenstestament waarin iedereen samen met zijn of haar huisarts afspraken kan vastleggen over de laatste levensfase, zoals het wel of niet behandelen, wel of niet reanimeren of vrijwillig levenseinde. Deze schriftelijke wilsverklaring biedt voldoende grond voor artsen om later naar te handelen.

Daarnaast wil de partij transparantie over de opvattingen van artsen over euthanasie. De analyse van de Commissie-Borstlap bevestigt dat hervormingen op de arbeidsmarkt nodig zijn. De partij pleit voor een scherper onderscheid tussen echte zelfstandigen en schijnzelfstandigen en het aanpakken van schijnconstructies.