Tips bij psychosociale stress tijdens de COVID-19-crisis

Het RIVM en Stichting ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum hebben het Steunpunt Coronazorgen opgezet. Hier kunnen u en uw patiënten hulp en informatie vinden over hoe om te gaan met gevoelens en zorgen in de coronacrisis. Ook staan er per onderwerp verwijzingen naar andere organisaties. 

De LHV-toolkit Psychosociale hulpverlening bij ongevallen en rampen is geschreven voor gebruik na rampen, zoals de vuurwerkramp in Enschede. Ook bij grootschalige infectieziekten werken huisartsen samen met de GHOR en zijn de beschreven psychosociale klachten en zorg van toepassing. De toolkit is zeer bruikbaar voor wat betreft de beschrijving van klachten, het herkennen van kwetsbare patiënten en vroegtijdige psychosociale interventies (hoofdstuk 2 en 3).

De daarna beschreven fases van acute zorg en eerste en tweede nazorgfase (hoofdstuk 4-6) verlopen bij een epidemie anders dan na een ander soort ramp. De huisarts zal patiënten eerder in het proces zien dan hier beschreven en heeft veel meer dan bij andere soorten rampen een voordeur- en signalerende functie in plaats van een achterdeurfunctie.

NB. In de toolkit wordt verwezen naar een aantal NHG-standaarden die inmiddels herzien zijn. De links naar de huidige standaarden en de richtlijn van de NVvP vindt u hier:

• NHG-standaard angst
• NHG-standaard depressie
• NHG-standaard slaapproblemen en slaapmiddelen
• NHG-standaard problematisch alcoholgebruik
• Richtlijn angststoornissen – PTSS

• Functieprofiel: In het vernieuwde functieprofiel van de POH-GGZ kunt u lezen hoe u uw POH-GGZ kunt inzetten. Het is daarbij goed om ook de grenzen van de huisartsenzorg in de gaten te houden.
  
• Overleg en verwijzing naar GGZ: de GGZ is beschikbaar. Juist in deze tijden wil de GGZ laagdrempelig bereikbaar zijn voor intake, consultatie of andere vormen van overleg. Voor een aantal doelgroepen zijn er nu juist geen wachttijden. Schroom ook niet om contact op te nemen om te overleggen bij welke reguliere ggz-patiënt in uw praktijk de zorg tijdelijk kan worden gestopt of juist niet. 

• Op de website van het Steunpunt Coronazorgen (van ARQ en RIVM) staan tips, adviezen en verwijzingen, voor mensen die zich zorgen maken en op zoek zijn naar hulp of informatie over hoe je met je zorgen en gevoelens kunt omgaan in coronatijd.
  
• Bereikbaarheid: Laat patiënten weten hoe u en uw praktijk in deze tijd bereikbaar zijn, welke zorg u kunt bieden en waar ze nog meer terecht kunnen.
  
• Handige bronnen voor patiënteninformatie
  • Algemene patiënteninformatie over angst en somberheidsklachten op Thuisarts.nl.
  • Handige flyer van een POH-GGZ die u kunt verstrekken aan patiënten en/of kunt publiceren op uw praktijkwebsite.
    
• Specifiek gericht op omgaan met stress en psychische klachten in coronatijd: direct en laagdrempelig aanbod ervaringsdeskundigen, lotgenotencontact en zelfhulpmiddelen via patiëntenvereniging MIND.

• Tips voor zorgprofessionals in de omgang met jongeren
• Tips voor ouders en jongeren via Trimbos
• Tips van het NHG voor psychosociale ondersteuning aan migranten, vluchtelingen en asielzoekers
• Maakt u zich zorgen om de thuissituatie van een patiënt? Op deze pagina van het NHG is handige informatie te vinden voor omgaan met signalen van kindermishandeling, partnergeweld en alcoholmisbruik.

C-support biedt nazorg voor patiënten na een coronabesmetting. Ze bieden een luisterend oor, bieden informatie en adviseert op het gebied van gezondheid, (psycho)sociaal en werk & inkomen, aan mensen die langdurig klachten ondervinden van een coronabesmetting.

• ARQ Nationaal psychotrauma centrum en het RIVM hebben gezamenlijk het Steunpunt Coronazorgen opgericht. Hier zijn ook adviezen te vinden specifiek voor zorgverleners en leidinggevenden die zorgprofessionals willen ondersteunen. Daarbij biedt deze website ook een verwijzing naar waar u meer hulp kunt krijgen.
  
• Het NHG heeft een visueel overzicht gemaakt om u te ondersteunen en kan helpen om het gesprek hierover te voeren.
  
• Op huisartsenposten wordt al langer gewerkt met een Bedrijfs (of Collegiaal) Opvang Team met een buddysysteem waarbij medewerkers aan elkaar gekoppeld worden na calamiteiten en elkaar actief opzoeken om steun te geven. Deze worden o.a. getraind door de Trauma Nazorg Groep.
  
• Het ministerie van Defensie heeft een factsheet gemaakt gericht op leidinggevenden in de zorg.
  
• De pensioenfondsen PFZW, PGGM&CO en stichting IZZ bieden gratis het e-book ‘Zorgen voor professionals’ aan. Dit e-book is een praktische, korte handleiding en bevat tips en adviezen voor zorgprofessionals die nu onder grote druk moeten werken.

• Contactpunt psychosociale ondersteuning zorgprofessionals: Stichting ARQ Impact is gespecialiseerd in psychosociale nazorg bij rampen en heeft op verzoek van het RIVM en het ministerie van VWS een contactpunt voor zorgprofessionals geopend. Het contactpunt is 7 dagen per week bereikbaar tussen 8:30 en 21:30 uur op telefoonnummer 088 – 33 05 500.
  
  Dit contactpunt heeft als doel (medische) zorgprofessionals en hun leidinggevenden zo goed mogelijk te ondersteunen bij de psychosociale aspecten van hun werk met betrekking tot het coronavirus. Het telefoonnummer wordt bemenst door gespecialiseerde psychologen die allen kennis en ervaring hebben in de ondersteuning van professionals in beroepen waarin zij geconfronteerd kunnen worden met ingrijpende gebeurtenissen. Lees meer op de website van Stichting ARQ Impact.
   
• Als meer (persoonlijke) hulp gewenst is: er zijn verschillende coaching bureaus die ervaring hebben met de medische wereld en  zich op dit moment extra en gratis beschikbaar stellen voor hulp aan zorgverleners.  Zoals:
  • Challenge & Support
    De coaches van Challenge & Support staan belangeloos klaar voor artsen en zorgprofessionals; of u nu stoom wilt afblazen of een steun in de rug zoekt. Aanmelden kan via Challenge & Support. Dezelfde dag wordt (tussen 08:00 en 20:00) vervolgens contact met u opgenomen en wordt één gesprek op afstand ingepland en één terugbelmoment voor wie daar prijs op stelt. Er zijn geen kosten verbonden aan de gesprekken. Er wordt toestemming gevraagd voor registratie van je gegevens, klik hier voor het wat en waarom. Vraag een gesprek aan met een professionele coach.
  • Coaches voor medici
    Coaches voor medici is een netwerk van coaches die zelf ook ervaring hebben in de medische wereld en/of arts zijn. Ze bieden kosteloos een luisterend oor voor wie daar behoefte aan heeft. Kijk op de website of mail naar luisterend-oor@coachesvoormedici.nl.

C-support biedt nazorg voor patiënten na een coronabesmetting. Ze bieden een luisterend oor, bieden informatie en adviseert op het gebied van gezondheid, (psycho)sociaal en werk & inkomen, aan mensen die langdurig klachten ondervinden van een coronabesmetting.