Blog: Behoud de zorgprofessional voor de echte zorg

Auteur: Marjolein Tasche

“Niet geld, maar het tekort aan mensen is het grote probleem in de zorg”, stelde Wieke Paulusma (D66) tijdens het Grote Zorgdebat op 21 oktober. Terecht. Zorg is mensenwerk en valt of staat met de mensen die er willen werken. Er werken nu ongeveer 1,4 miljoen mensen in de zorg. Doorgaans met veel plezier en passie voor hun vak. Als we ook in de toekomst tegemoet willen komen aan de stijgende zorgvraag en de solidariteit van ons zorgsysteem willen bewaken, zullen we – nog meer dan we nu doen – moeten inzetten op behoud van de mensen die er nu werken.

In dat kader maak ik me zorgen over de toenemende groei van commerciële initiatieven die inspelen op de wachttijden in de reguliere zorg. Zij bieden uitgebreide persoonlijke consulten met specialisten, vaak tegen een aanzienlijk tarief dat niet door de basisverzekering wordt gedekt. Deze diensten zijn aantrekkelijk voor mensen die het kunnen betalen, maar ondermijnen de solidariteit van ons zorgstelsel. Omdat zij alleen toegankelijk zijn voor mensen met een gevulde portemonnee, maar ook omdat zij schaars zorgpersoneel aantrekken.  Zorgprofessionals die daar werken – vaak ervaren dokters en andere zorgprofessionals – zijn juist zo hard nodig in de reguliere, breed toegankelijke zorg. Bovendien is het aannemelijk dat deze diensten bijdragen aan de ‘diagnose-expansie’ waarover de Raad van de Volksgezondheid schrijft in hun rapport Iedereen (bijna) ziek en daarmee een nieuwe zorgvraag creëren.

“Cruciaal in het behouden van zorgprofessionals is zorgen dat zij zinvol werk kunnen doen.”

Cruciaal in het behouden van zorgprofessionals is zorgen dat zij zinvol werk kunnen doen. En dat betekent ook: niet-passende zorgvragen voorkomen. Het Huisartsen Interventie Team (HIT) dat vorig jaar van start is gegaan, heeft veel voorbeelden van niet passende zorgvragen die huisartsen op hun bord krijgen: van onterechte verwijzingen en onnodige administratieve lasten tot commerciële partijen die een beroep doen op het ‘briefje van de huisarts’ voor doorverwijzing. Het HIT kreeg in het eerste jaar honderden meldingen, wat laat zien hoe wijdverbreid dit probleem is. Het HIT probeert met overleg en feedback het tij te keren, zodat huisartsen hun tijd kunnen besteden aan patiënten die echte huisartsenzorg nodig hebben.

Als het over niet passende zorgvragen gaat, kunnen we als sector ook zelf nog stappen zetten, zo blijkt uit een onderzoek van de Patiëntenfederatie uit 2024. In dit onderzoek gaf 41% van de ruim 11.000 ondervraagden aan dat zij in de afgelopen twee jaar onnodige zorg hadden ervaren. Bijvoorbeeld onnodige controle- of vervolgafspraken, onnodige medicatie, onderzoeken of ingrepen. Natuurlijk is dit een beoordeling achteraf, maar zelfs als het gaat om een kwart hiervan, is dit iets waar we mee aan de slag moeten.

Kortom: laten we met elkaar het gesprek voeren hoe we niet passende zorg kunnen voorkomen én hoe we zorgprofessionals kunnen behouden voor de reguliere zorg. Bij Het Grote Zorgdebat is daarvoor een aantal goede aanzetten gegeven. Laten we daarmee aan de slag gaan en zo onze zorg toegankelijk houden.

Marjolein Tasche
Voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging
Dit blog is ook verschenen in Medisch Contact | 06 november 2025