Blog: Medisch noodzakelijke zorg kent geen grenzen!

Auteur: Marjolein Tasche

Stel je voor: er komt een jonge vrouw op je spreekuur. Ze is hoogzwanger en heeft symptomen die wijzen op zwangerschapsvergiftiging. Haar bloeddruk is zorgwekkend hoog. Direct ingrijpen is noodzakelijk om het leven van moeder en kind te redden. Maar de vrouw kan geen ID overleggen en ze verblijft vermoedelijk illegaal in Nederland. Ze is zoals dat dan heet ‘ongedocumenteerd’.

Wat te doen? Normaal gesproken is dit geen moeilijke vraag: Je behandelt de vrouw zonder vragen te stellen en redt daarmee haar leven en dat van haar kind. Met het wetsvoorstel dat de Tweede Kamer op de valreep voor het zomerreces heeft aangenomen wordt deze no-brainer echter een dilemma.

Stuur je deze vrouw weg om te voorkomen dat je zelf strafbaar wordt gesteld? Hoewel je weet dat dit haar en het kind het leven kan kosten? Of kies je ervoor haar te behandelen, en riskeer je daarmee rechtsvervolging?

Hoewel de meeste huisartsen niet vaak patiënten zonder geldige verblijfspapieren op hun spreekuur krijgen, is dit is geen hypothetische situatie. Alle geruststellende woorden van de minister ten spijt – bijvoorbeeld dat het door de beperkte capaciteit bij politie en OM zo’n vaart niet zal lopen – is dit wat kan voorkomen als het wetsvoorstel ook door de Eerste Kamer wordt aangenomen.

We kunnen dit niet laten gebeuren. Geen mens mag dit overkomen, geen enkele arts mag door de wetgever voor zo’n keuze worden keuze gesteld. Onze eed verplicht ons om te handelen in het belang van de patiënt, ongeacht wie hij of zij is. Het is een eed die boven politieke beslissingen staat. Als arts maak je geen onderscheid. Je biedt medische zorg als dat nodig is.

Het voornemen illegaal verblijf en hulp aan mensen zonder geldige verblijfspapieren  strafbaar te stellen heeft ook grote gevolgen voor de toegankelijkheid van de zorg. Mensen zonder geldige verblijfspapieren zullen de dokter gaan mijden uit angst voor arrestatie. En kunnen dan uiteindelijk alsnog in het ziekenhuis belanden met grotere gevolgen voor de mensen zelf en hogere kosten voor de samenleving. En vergeet ook het risico voor de volksgezondheid niet als mensen met bijvoorbeeld infectieziekten onbehandeld blijven.

Daarom sta ik als voorzitter van de LHV vierkant achter onze actie: Medisch noodzakelijke zorg kent geen grenzen. Met deze actie willen we ons, samen met andere huisartsenorganisaties, duidelijk uitspreken tegen het voorstel en de Eerste Kamer oproepen de wet in deze vorm niet aan te nemen. En we roepen artsen in Nederland op met ons mee te doen. Spreek je uit, laat zien dat dit voornemen indruist tegen alles waarvoor je hebt getekend toen je arts werd. En blijf zorgen. Blijf je patiënten behandelen zoals je dat altijd al deed, met compassie, professionaliteit en zonder oordeel. Want medisch noodzakelijke zorg kent geen grenzen.

Marjolein Tasche
Voorzitter Landelijke Huisartsen Vereniging
Dit blog is ook verschenen in Medisch Contact | 21 augustus 2025

De Actie Medisch noodzakelijke zorg kent geen grenzen is een initiatief van LHV, NHG, InEen en Lovah. Met deze actie kunnen huisartsen zich uitspreken tegen het wetsvoorstel hulp aan mensen zonder geldige verblijfsstatus strafbaar te stellen. Zie voor meer informatie: lhv.nl/zorgkentgeengrenzen. De LHV steunt ook de actie Wij blijven zorgen van Dokters van de Wereld. Zie www.doktersvandewereld.org.