LHV en InEen: Vervang ‘langer thuis’ door ‘langer zelfstandig’

Zelfstandigheid tot op hoge leeftijd betekent niet altijd langer thuis blijven. Langer zelfstandig zijn zou het uitgangspunt moeten zijn voor het inrichten van de zorg voor ouderen. Dat schrijven wij samen met InEen in een reactie op de Dialoognota Ouder worden 2020-2040 van het ministerie van VWS.

We hebben in Nederland een enorme opdracht om de zorg voor ouderen, nu en de komende 20 jaar, betaalbaar, toegankelijk en kwalitatief op hoog niveau te houden. Goed dat het ministerie van VWS dit ziet en actie onderneemt. Wij missen in de nota echter een inspirerende visie en samenhang tussen de beleidsopties. Ook ontbreekt het gevoel voor urgentie. We moeten nu doorpakken, op alle niveaus en met alle betrokken partijen. Dat leidt onvermijdelijk tot keuzes waarbij thuis blijven wonen niet meer mogelijk is, omdat het te complex en duur wordt.

Belangrijke rol huisarts, samenwerking essentieel

Huisartsen spelen een belangrijke rol in de medische zorg voor oudere mensen die zelfstandig wonen. Wanneer een oudere afhankelijk is van andere zorgverleners (thuiszorg, casemanager dementie) om thuis te kunnen wonen of naar een woonzorglocatie met 24/7-zorg verhuist, is meer specifieke medische expertise nodig. Als medisch generalist is de huisarts hier niet voor toegerust. Regionale huisartsen- en eerstelijnsorganisaties ondersteunen en faciliteren de huisartsen, ook bij ouderenzorg. Zij kunnen in de regio samenwerkingsafspraken maken met andere zorgverleners, organisaties en domeinen.

Die samenwerking is essentieel. Er is een gat ontstaan tussen zorg en sociaal domein, met eenzaamheid en slechte sociale cohesie als gevolg.

In de Handreiking Zorg voor kwetsbare ouderen thuis staat dat we thuiswonende ouderen integrale, persoonsgerichte en proactieve zorg en ondersteuning willen bieden. Voor de huisarts is daarbij de beschikbaarheid en eenvoudige toegang tot het sociaal domein en medisch specialistische zorg een essentiële randvoorwaarde. Evenals afstemming met andere zorgverleners en hulpverleners, zoals thuiszorg, wijkteam, specialist ouderengeneeskunde en ouderenpsychiater.

Aanbevelingen voor de huisartsenzorg

In onze reactie op de Dialoognota Ouder worden 2020-2040 doen we de volgende aanbevelingen voor de huisartsenzorg:

• Houd de huisarts in zijn kracht als medisch generalist! Verwacht niet van de huisarts dat hij zijn expertise verbreedt en ouderen met een (te) complexe zorgvraag blijft behandelen.
• Bied regionale huisartsen- en eerstelijnsorganisaties meer (financiële) ruimte om hun faciliterende rol voor huisartsen en als samenwerkingspartner in de regio te vervullen.
• Pak de gegevensuitwisseling in de samenwerking en zorg voor kwetsbare ouderen met voorrang aan.
• Geef het veld een bepaalde mate van vrijheid en vertrouwen, enkel contracteren van effectief bewezen zorg helpt niet.

Lees de toelichting en overige aanbevelingen onze reactie op de Dialoognota Ouder worden 2020-2040.