Mensen zonder huisarts: IGJ presenteert bevindingen

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft onderzoek gedaan naar mensen zonder huisarts*. Het niet hebben van een huisarts leidt tot verergering van klachten, stress en onzekerheid bij patiënten die niet weten waar ze terechtkunnen. Voor de LHV is duidelijk dat er meer huisartsen nodig zijn om zorg te bieden aan deze patiënten. Ook zien we in de regio al initiatieven om nu met dit probleem aan de slag te gaan.

Op maandag 7 juli heeft de IGJ haar bevindingen gepresenteerd over mensen zonder huisarts. Deze bevindingen zijn tot stand gekomen door gesprekken met zowel patiënten als professionals, waaronder de LHV. De LHV onderschrijft de conclusie dat er dringend oplossingen nodig zijn om goede toegang tot huisartsenzorg te verbeteren.

Het is echter ook van groot belang om de kwaliteit en beschikbaarheid van bestaande patiëntenzorg te kunnen blijven garanderen. De vraag naar huisartsenzorg stijgt namelijk harder dan het aanbod, zo blijkt ook uit een recent rapport van de Algemene Rekenkamer. Daarom zijn sommige huisartsenpraktijken genoodzaakt om een patiëntenstop te hanteren.

Aantrekkelijk huisartsenvak

Om dit probleem op te lossen, zijn meer huisartsen nodig, zodat er voor iedereen een huisarts is. Daarvoor is het van belang om de aantrekkelijkheid van het huisartsenvak te blijven benadrukken. Zo is de vaste arts-patiëntrelatie een belangrijk aspect van het huisartsenvak. Als praktijkhouder of vaste huisarts binnen een praktijk heb je de kans om je langdurig te verbinden aan je patiënten. Dat leidt tot betere zorg en meer werkplezier. Daarom is het belangrijk dat belemmeringen voor praktijkhouderschap worden weggenomen: het merendeel van de jonge huisartsen wil op termijn namelijk wel een eigen praktijk starten.

Daarnaast is het verlagen van de werkdruk ook een belangrijk aandachtspunt om het huisartsenvak aantrekkelijker te maken, zoals het verminderen van de rompslomp (denk aan minder bureaucratische processen) en te zorgen dat zorgvragen die niet bij de huisarts horen vlot naar de juiste zorg worden verwezen (zoals de ggz).

Ruilsysteem voor patiënten

In het rapport van de IGJ wordt een ruilsysteem voorgesteld waarmee patiënten onderling van huisartsen kunnen wisselen. In Oost-Brabant is al een dergelijk initiatief opgericht: zo’n 250 huisartsenpraktijken hebben hiervoor de handen ineen geslagen voor patiënten die verhuisd zijn en die willen overstappen naar een praktijk dichter bij huis. Dit gebeurt jaarlijks en op vrijwillige basis. Het doel is betere bereikbaarheid, minder druk op praktijken en efficiëntere zorg. Evaluatie toont aan dat het werkt: patiënten stappen over en huisartsen zijn positief.

Ook in het nieuwe Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) is een afspraak opgenomen waarin partijen werken aan een landelijk systeem waardoor het wisselen van huisarts te vergemakkelijken voor de patiënt én de huisarts.

Patiënten selecteren

Een andere voorgestelde oplossing die in het rapport van de IGJ wordt beschreven, is patiënten selecteren op basis van hun medische situatie en chronisch en ernstig zieke patiënten voorrang geven. Dit past echter niet bij het solidariteitsbeginsel van de basiszorgverzekering en een huisartsenpraktijk mag daarom geen specifieke patiënten selecteren om aan te nemen. Iedere Nederlander heeft recht op huisartsenzorg en het selecteren van patiënten past daar niet bij.

*het toezicht richt zich op de mensen die wel zijn verzekerd maar die ongewenst niet staan ingeschreven bij een huisarts of die geen huisarts in de buurt hebben (bijvoorbeeld na een verhuizing). Met ‘mensen zonder huisarts’ bedoelt de IGJ beide doelgroepen.