Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA)
Noodzakelijk voor toekomstbestendige huisartsenzorg
De druk op de huisartsenzorg is ongekend hoog. De zorgvraag stijgt, het personeelstekort groeit, en de werkdruk blijft toenemen. Veel praktijken zitten aan hun grens. In sommige regio’s vinden patiënten nauwelijks nog een huisarts, en dat raakt de kern van ons vak. Hoe zorgen we dat we het werk kunnen blijven doen, met minder mensen, en toch goede zorg kunnen leveren aan iedereen in Nederland?
De LHV maakt zich al jaren hard voor meer tijd voor de patiënt, het tegengaan van overbelasting en het beperken van regeldruk. Maar de werkelijkheid is hard: zonder fundamentele keuzes loopt het vast.
Daarom is er nu het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA): een set van concrete afspraken die gericht zijn op het versterken van de zorg, met name de huisartsenzorg. De LHV heeft zich hard gemaakt voor een structurele aanpak. Met resultaat. Binnen het AZWA is afgesproken dat juist de huisartsenzorg als enige sector in de zorg mag groeien. Dat is cruciaal voor het voortbestaan van toegankelijke zorg.
Onze prioriteiten: stevig verankerd in het akkoord
De afspraken sluiten direct aan op de prioriteiten die huisartsen samen met de LHV eerder al hebben vastgesteld. In het AZWA gaan we van vierhonderd IZA-afspraken naar dertig heldere lijnen. Binnen die lijnen hebben wij als huisartsen mooie afspraken gemaakt. We maken werk van IZA-afspraken door ze te intensiveren in het AZWA:
De huisartsenpraktijk is de basis van de huisartsenzorg daarom is praktijkhouderschap een prioriteit van de LHV en nu ook in het AZWA. Met daarbij ook de afspraak dat we gaan praten over de bekostiging en dan concreet naar hoe de tarieven zijn opgebouwd.
Daarmee is het AZWA geen papieren tijger, maar een tastbaar resultaat van de inzet van onze beroepsgroep.
Tegelijkertijd blijft het een onderhandelingsakkoord: ook andere partijen – zoals ziekenhuizen, ggz en het sociaal domein – hebben ruimte nodig voor afspraken. Alleen in samenhang kunnen we passende zorg leveren en goed samenwerken in de wijk. Zodat we patiënten kunnen verwijzen naar de juiste plek, en zij de zorg krijgen die ze echt nodig hebben.
Instemmen met dit akkoord is goed voor de huisarts, de praktijk én de patiënt. Dit is een noodzakelijke versnelling richting oplossingen die echt werken.
Marjolein Tasche
Waarom dit akkoord nú nodig is
Voor de huisarts en de vereniging is het een veeleisende tijd met een rechtszaak voor basistarieven, vechten voor ruimte voor de flexibele schil voor piek/ziek/uniek en diensten. Waarom dan toch actief meewerken met de AZWA-afspraken? De feiten spreken voor zich:
Het AZWA maakt daar werk van. Niet via vrijblijvende intenties, maar via concrete en uitvoerbare afspraken. Denk aan:
“Het AZWA gaat ons helpen om goede zorg te kunnen blijven leveren aan onze patiënten”
–Marjolein Tasche
Wat betekent dit voor jouw praktijk?
LHV-voorzitter Marjolein Tasche over IZA en AZWA
Het lag toen nog op de onderhandelingstafel, maar de grote lijnen lag het al vast. Het Aanvullende Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) zet een beweging in naar de voorkant: van zorg naar welzijn en het voorkomen van zorgvraag. Daarmee moet ook het IZA vaart krijgen. Wat gaat dit akkoord de huisarts brengen? Een gesprek met LHV-voorzitter Marjolein Tasche.
“We zijn er nog niet. Maar dit akkoord biedt een stevig vertrekpunt. De komende maanden blijven we als LHV aan tafel om te zorgen dat de uitwerking praktisch uitvoerbaar is voor iedere huisarts.”
-Marjolein Tasche
5 herkenbare vragen van huisartsen
Ja. Afspraken over werkdruk, verwijzen, regeldruk en financiering worden concreet en zijn gericht op jouw dagelijkse praktijk.
We hebben stevig onderhandeld en bewaakt dat de afspraken passen bij het huisartsenvak. Wij zitten ook bij de verdere uitwerking aan tafel.
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) liep oorspronkelijk van 1 januari 2023 tot 1 januari 2027. Het IZA wordt nu verbreed met het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). Hierdoor verschuift de focus van zorg naar welzijn en het voorkomen van zorgvraag.
De volgende partijen zitten aan tafel:
- ActiZ
- De Nederlandse ggz
- De Nederlandse Zorgautoriteit
- Federatie Medisch Specialisten
- GGD GHOR Nederland
- InEen
- Landelijke Huisartsen Vereniging
- Mind
- Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- Nederlandse Federatie van Universitaire Medische Centra
- Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen
- Patiëntenfederatie Nederland
- Sociaal Werk Nederland
- Vereniging van Nederlandse Gemeenten
- Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland
- Zelfstandige Klinieken Nederland
- Zorginstituut Nederland
- ZorgthuisNL
- Zorgverzekeraars Nederland
Dat blijft. Het akkoord sluit juist aan bij bestaande succesvolle initiatieven, zoals Welzijn op Recept of Krachtige Basiszorg.
Ja, de financiering is in deze financiële paragraaf goed geregeld. Natuurlijk weten we niet of de extra financiële ruimte blijft als het halveren van het eigen risico niet wordt overgenomen door het nieuwe kabinet. Onderdeel van het AZWA is dat we dan de haalbaarheid van de afspraken opnieuw bezien.
Wat wél vaststaat: met het tekenen van dit aanvullend akkoord blijft de groeiruimte voor de huisartsenzorg (3,5%) en de multidisciplinaire zorg (5%) voor 2027 en 2028 geborgd. Ook als de maatregel voor verlaging van het eigen risico komt te vervallen! Mocht de maatregel rondom de verlaging van het eigen risico uiteindelijk niet doorgaan, dan beraden wij ons als LHV natuurlijk over het vervolg en de haalbaarheid van de gemaakte afspraken. Zo hebben wij dit ook afgesproken met de andere IZA partijen (pagina 13 AZWA).
Voor nu geldt: er is groeiruimte én er komen extra middelen beschikbaar om de beweging naar de voorkant te versterken. Daarmee zetten we een stap vooruit in het verstevigen van de huisartsenzorg en dat is aantoonbaar beter dan géén akkoord.
Onder deze tekst lees je per blok (A t/m E) welke afspraken relevant zijn voor jou als huisarts.
Dit is waarom het AZWA ertoe doet:
De AZWA-afspraken samengevat
De afspraken binnen AZWA zijn gericht op het toekomstbestendig maken van de zorg, met behoud van vakmanschap, en hebben concrete impact voor de huisartsenzorg. De voor de huisartsenzorg belangrijkste afspraken richten zich op maatregelen die administratieve lasten verminderen, samenwerking in de wijk versterken, digitale ondersteuning verbeteren (met behulp van AI) en de toegang tot zorg waarborgen.
Met deze aanvullende afspraken wordt onze inzet die we hebben geformuleerd voor aansluiting op het IZA geconcretiseerd en geïntensiveerd. Daarnaast bevat het AZWA afspraken over investeringen gericht op het oplossen van regionale knelpunten en de verbetering van de continuïteit van huisartsenzorg. Voor de LHV is dit ook één van de prioriteiten voor 2025 en verder. Tot slot bevat het AZWA afspraken waar passende zorg mee wordt gestimuleerd, preventie wordt versterkt en samenwerking met het sociaal domein wordt verbeterd.
De afspraken onder dit kopje zijn gericht op het verlagen van de administratieve lasten in de zorg, met tastbare gevolgen voor huisartsen. Door de landelijke opschaling van succesvolle projecten zoals de aanpak van postverwerking en onnodige machtigingen, wordt de regeldruk merkbaar verminderd. Daarnaast wordt jaarlijks gekeken welke inkoop- en verantwoordingsverplichtingen eenvoudiger kunnen, wat huisartsen minder tijd kost bij contractering. Ook zet men in op de inzet van AI, bijvoorbeeld bij spraakgestuurde dossiervoering, en op versnelde digitale gegevensuitwisseling tussen zorgverleners. Dit alles moet bijdragen aan meer tijd voor patiëntenzorg, minder frustratie en een toekomstbestendige huisartsenzorg.
Om de capaciteit in de zorg optimaal te benutten, worden maatregelen genomen die ook voor de huisartsenpraktijk van betekenis zijn. Zo zorgt domeinoverstijgend indiceren voor minder dubbel werk en betere samenwerking met bijvoorbeeld wijkverpleging. De inzet van arbeidsbesparende technologieën zoals sensoren en AI moet de werkdruk verlichten, terwijl er tegelijk extra aandacht komt voor de opleiding en bijscholing van personeel, ook in de huisartsenpraktijk. Door meer te investeren in medische preventie – zoals vaccinaties – wordt de toekomstige zorgvraag beperkt, wat direct bijdraagt aan het beheersbaar houden van de druk op de huisartsenzorg.
De afspraken binnen dit thema versterken de rol van de huisarts en zorgen voor betere toegang tot zorg voor kwetsbare groepen. Door scherpere triage en aandacht voor urgentie kunnen huisartsen doelgerichter verwijzen, terwijl een landelijke helpdesk digitale zorg ondersteuning biedt aan patiënten met vragen over eHealth, wat de werkdruk in de praktijk verlaagt. De inzet op kortere en beter afgestemde wachttijden in msz en ggz helpt huisartsen bij het vinden van tijdige vervolgzorg. De structurele inbedding van Thuisarts.nl, verbetering van de samenwerking met ggz en sociaal domein en aandacht voor proactieve zorgplanning en palliatieve zorg geven de huisarts meer mogelijkheden om patiënten in alle fasen van hun leven passende zorg te bieden, zonder dat dat leidt tot extra administratieve last.
Onder dit thema valt de nadruk op het versterken van de eerste lijn en het voorkómen van onnodige instroom in zwaardere zorg. Voor huisartsen betekent dit concreet betere samenwerking in de wijk en met het sociaal domein, ondersteund door structurele financiering voor wijkverbanden en regioplannen. Er wordt ingezet op het verkleinen van het aantal mensen zonder vaste huisarts, wat de continuïteit en samenwerking ten goede komt. De beschikbare groeiruimte in het budget huisartsenzorg wordt doelgericht ingezet om regionale knelpunten op te lossen, zoals het behoud of starten van praktijken. Ook ANW-diensten worden verstevigd, zodat huisartsen beter kunnen doorverwijzen in crisissituaties. Deze beweging moet ervoor zorgen dat patiënten sneller op de juiste plek geholpen worden en dat de huisartsenzorg haar centrale positie in de zorgketen kan behouden.
Deze afspraken zijn erop gericht zorgmedewerkers effectiever in te zetten, met een duidelijke rol voor de huisarts in het leveren van passende zorg. Transparantie over zorgaanbod wordt verbeterd, zodat huisartsen patiënten beter kunnen begeleiden in hun keuzes. Tegelijk worden bewezen initiatieven zoals de Wijkkliniek breed uitgerold, wat zorgt voor betere doorverwijsmogelijkheden vanuit de eerste lijn. Richtlijnen worden geactualiseerd met oog voor werkdruk en personele capaciteit, zodat huisartsen onderbouwd kunnen kiezen voor wat écht nodig is. Daarnaast wordt gewerkt aan het gelijk trekken van voorwaarden tussen zorgaanbieders en aan betere beschikbaarheid van geneesmiddelen, wat de praktijkvoering vergemakkelijkt. Tot slot dragen strengere controles op zorgfraude bij aan een betrouwbaardere zorgomgeving, met minder administratieve rompslomp voor huisartsen.
Vragen?
We verzamelen alle algemene vragen over het AZWA in een overzicht met veelgestelde vragen. Algemene vragen stel je via het formulier hieronder. Heb je een persoonlijke vraag, specifiek over jouw situatie? Stel die vraag dan via lhv@lhv.nl.
Je bent niet ingelogd.
Vragen stellen kan alleen als LHV-lid. Log in om je vraag te stellen of word lid.
Nieuws
De druk op de huisartsenzorg is ongekend hoog. De werkdruk stijgt, de zorgvragen worden complexer en in veel regio’s is
De gesprekken over het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) gaan door. De Tweede Kamer heeft het onderwerp vooralsnog niet controversieel
De politieke chaos na de kabinetsval en het vertrek van minister Agema raakt ook de zorg. Toch willen de betrokken
Meer weten?
Robbert Polet, LHV-beleidsadviseur, staat je graag te woord.
