Beheer van opiumwetartikelen

Het beheer van opiumartikelen is bij wet geregeld. Dit staat omschreven in normeis 7.1.2. Waar moet je als apotheekhoudend huisarts op letten? Op deze pagina lichten wij de belangrijkste richtlijnen toe en geven we je tips hoe je hieraan kunt voldoen.

In de Opiumwet zijn de eisen van een opiumrecept vastgelegd:

• Recept moet zijn geschreven in onuitwisbare inkt. Elektronische recepten zijn toegestaan.
• Naam, voorletters, volledig adres en telefoonnummer van degene die voorschrijft zijn vermeld
• Datum van voorschrijven is vermeld
• Naam van het middel en hoeveelheid is voluit geschreven in letters
• Naam, voorletters en volledig adres van de patiënt (of de eigenaar/houder van het dier) is vermeld
• Het gebruik, waaronder de maximaal te gebruiken hoeveelheid per etmaal, is duidelijk omschreven. “Gebruik bekend” of “zo nodig” wordt onjuist bevonden.
• Het aantal herhalingen, voor zover van toepassing, is voluit in letters geschreven
• Als het middel wordt afgeleverd ten behoeve van een dier, moet er ook een aanduiding van welk dier op het recept staan zoals hond, kat, enz.
• Het recept is uitgeschreven door een arts, tandarts of dierenarts
• Niet meer dan één middel op het recept staat geschreven

Wanneer aflevering geen uitstel gedoogt en er redelijkerwijs geen gevaar voor misbruik bestaat, mag een uitzondering worden gemaakt op de recepteisen. 
Welke middelen onder de Opiumwet vallen is beschreven in Lijst I en Lijst II van de Opiumwet. Bekijk de volledige tekst van de Opiumwet.

Intern recept

In principe dient elk opiumrecept te voldoen aan de in de Opiumwet gestelde eisen. Bij recepten die worden voorgeschreven en verstrekt in de eigen praktijk (interne recepten) – zoals bij apotheekhoudende huisartsenpraktijk het geval is – wordt door IGZ en de meeste certificerende instellingen een eenvoudiger werkwijze toegestaan. Het volstaat hier om een extra afgedrukt apotheeketiket op een receptbriefje te plakken, waarbij vervolgens de handtekening van de arts over het etiket heen wordt geplaatst. Op deze manier is uitgesloten dat er nog iets aan de gegevens kan worden gewijzigd.

Digitale recepten, ontvangst recept per e-mail of fax

Een elektronisch OW-recept is mogelijk, mits het is voorzien van een digitale handtekening en verder voldoet aan de voorwaarden van de Opiumwet. Het digitale recept moet zodanig zijn dat de inhoud ervan niet meer gewijzigd kan worden. Het uitgeprinte ‘recept’ is officieel geen recept maar een werkbriefje, het digitale recept is het origineel. Een e-mail wordt niet erkend als een rechtsgeldig recept, omdat er geen mogelijkheid bestaat om daarop een wettelijk erkende elektronische handtekening te zetten.

Volgens de wet is een faxrecept geen geldig recept maar een kopie. Vraag daarom bij een faxrecept voor opiumwetartikelen het originele recept op bij de voorschrijver. Maak een aantekening op het recept dat de voorschrijver is verzocht het origineel toe te sturen. Mocht het recept dan niet komen, dan heeft u in elk geval aan uw inspanningsverplichting voldaan.

Administratie Opiumwet

De apotheekhoudende huisarts moet een administratie bijhouden van de inkoop, de terhandstelling, de toediening, het verlies en de vernietiging van Opiumwetartikelen. Deze administratie mag zowel digitaal als op papier worden bijgehouden. Voorwaarde is dat op ieder moment aantoonbaar moet zijn wat de exacte voorraad is van de opiumwetartikelen. Deze administratie moet volgens de wettelijke termijn worden bewaard. Op dit moment is de termijn minimaal 6 jaar.

Bewaar kopieën van ontvangstbrieven van opiumwetartikelen gedurende de wettelijke termijn, deze termijn is minimaal 6 jaar.
Bewaar recepten van opiumwetartikelen gescheiden van de reguliere recepten gedurende de wettelijke (WGBO) termijn, dit is 20 jaar.

Tijdens een inspectie kan de apotheekhoudende de IMM-recepten, waarop de afgelopen 12 maanden
Opiumwetmiddelen ter hand zijn gesteld, zonder veel oponthoud aan de inspecteur tonen achtereenvolgens op voorschrijver, middel en datum.

Lees meer over de administratie

Opslag van opiumwetartikelen

Het is niet langer noodzakelijk om opiumwetartikelen in de apotheker apart en in een afsluitbare kast te bewaren. De wettelijke bepaling daarvoor is vervallen. De Apotheekhoudende Afdeling raadt echter wel aan om opiumwetartikelen in een aparte (afsluitbare) kast of een gedeelte daarvan op te slaan, om goed overzicht te kunnen houden op jouw voorraad.

Vernietigen van opiumwetartikelen

Het vernietigen van opiumwetartikelen waarvan de houdbaarheid is verlopen of die terugkomen van een patiënt, dient plaats te vinden onder controle van een tweede persoon. Noteer zorgvuldig in de administratie wat en door wie er is vernietigd, dit kan met behulp van het Protocol voor vernietiging van opiumwetartikelen (hierboven te downloaden).

Controle voorraad opiumwetartikelen

De apotheekhoudend huisarts controleert zeker één keer per jaar de voorraad opiumwetartikelen, door de fysieke voorraad te vergelijken met de administratieve voorraad. Zorg dat deze controle aantoonbaar is. Door frequent te controleren is het eenvoudiger om administratieve fouten te achterhalen en mogelijke fraude op te merken.