Op weg naar huisarts worden 

Met deze medewerkers krijg je vaak te maken in de huisartsenpraktijk:

• Doktersassistent
  De doktersassistent is het eerste aanspreekpunt voor patiënten. De doktersassistent neemt de hulpvraag van de patiënt in behandeling, zorgt voor een adequate inschatting van de urgentie en voor afhandeling, volgens de richtlijnen en protocollen. De assistent assisteert de huisarts bij medische ingrepen, onderzoeken en handelingen. Vaak heeft een doktersassistent een eigen spreekuur voor veelvoorkomende klachten en klein letsel bij patiënten, zoals het uitspuiten van oren, het toedienen van injecties en het verwijderen van wratten. De assistent zorgt voor een goede planning in de praktijk, houdt het HIS bij en zorgt voor de patiëntenadministratie.
• Praktijkondersteuner somatiek (POH-S)
  De POH-Somatiek is actief in 9 van de 10 huisartsenpraktijken. Deze POH verleent zorg aan chronisch zieke patiënten, zoals patiënten met COPD/astma, CVRM, diabetes (type 2), en kwetsbare ouderen. Vaak heeft een POH een eigen spreekuur. De POH geeft voorlichting en educatie aan patiënten en coacht patiënten richting gedragsverandering. De functie POH is geen beschermd en BIG-geregistreerd beroep. De huisarts bepaalt of hij de POH bevoegd en bekwaam vindt voor bepaalde handelingen. Wel adviseren wij om te werken met POH’s die een diploma van de opleiding POH hebben.
• Praktijkondersteuner-ggz (POH-ggz)
  De POH-ggz is er voor patiënten met psychische problemen die met begeleiding en een kortdurende behandeling zijn geholpen. De praktijkondersteuner-ggz helpt bij psychische, psychosomatische en psychosociale klachten. De praktijkondersteuner-ggz analyseert de klachten en diept de hulpvraag verder uit. De functie POH-ggz is geen beschermd en BIG-geregistreerd beroep. De huisarts bepaalt of hij de POH-ggz bevoegd en bekwaam vindt voor de functie. Wel adviseren wij om te werken met POH’s-GGZ die een diploma van de opleiding POH GGZ hebben. Veel zorgverzekeraars stellen dit als voorwaarde voor financiering.
• Praktijkmanager
  Steeds meer praktijken stellen een praktijkmanager aan. Die ondersteunt de huisarts in de praktijkvoering. De praktijkmanager coördineert allerlei bedrijfsprocessen, bewaakt de kwaliteit en pakt vaak ook personeelszaken op.

Deze functies komen wat minder voor in huisartsenpraktijken, maar kun je wel tegenkomen:

• Verpleegkundig specialist (VS)
  De verpleegkundig specialist verleent verpleegkundige zorg en geprotocolleerde medische zorg en heeft een (beperkte) zelfstandige bevoegdheid. Verpleegkundig specialisten doen zelf lichamelijk onderzoek, stellen behandelplannen op en mogen medicatie voorschrijven. De meeste verpleegkundig specialisten hebben een zelfstandig spreekuur op basis van afspraken met de huisarts.
• Physician assistant (PA)
  De physician verleent geprotocolleerde medsiche zorg en heeft een (beperkte) zelfstandige bevoegdheid. Physician assistants doen zelf lichamelijk onderzoek, stellen behandelplannen op en mogen medicatie uitschrijven. De meeste physician assistants hebben een zelfstandig spreekuur op basis van afspraken met de huisarts.

Soms besluiten huisartsen het aanbod in hun praktijk te verbreden, dat noemen we het extra aanbod. Dit aanbod vergt extra scholing of een aangepaste praktijkvoering en wordt niet standaard door alle huisartsen gedaan. Het basisaanbod en extra aanbod staan beschreven in het Aanbod Huisartsengeneeskundige zorg van de LHV.

Het basisaanbod is een belangrijk middel om als huisartsen duidelijk te maken welke taken wel bij ons horen en welke niet. Dat maakt duidelijk aan andere zorgverleners en beleidsmakers wat ze van de huisarts mogen verwachten en wat niet.

De huisartsenpost levert de spoedzorg buiten de openingstijden van de huisartsenpraktijk, dus in de avond-, nacht- en weekenduren (ANW) en op feestdagen. De diensten op de huisartsenposten worden gevuld door huisartsen die in die regio werken: de praktijkhouders, huisartsen in dienstverband en waarnemend huisartsen.  

De huisartsenpost is er voor spoedeisende huisartsenzorg. Dat is zorg die niet kan wachten tot de eigen huisartsenpraktijk weer geopend is. Tijdens het werken op de HAP zie je patiënten uit een grotere regio dan in de praktijk, met spoedeisende klachten en heb je niet het volledige patiëntendossier tot je beschikking. Dat maakt het werken op de huisartsenpost anders dan in de praktijk en een waardevolle ervaring om op te doen tijdens je opleiding. 

Het is vaak erg druk op de huisartsenpost en het werken op de post legt een flinke belasting op de huisartsen. Daar proberen we als LHV wat aan te doen. Een grote stap die we in 2023 hebben gezet, is dat de verantwoordelijkheid voor de diensten gelijker wordt verdeeld over alle huisartsen in de regio. Daarnaast willen we terugdringen dat patiënten de huisartsenpost bevragen voor niet-spoedvragen. Dat komt nog teveel voor. We proberen met onder andere een publiekscampagne en strengere triage de focus op de spoedzorg terug te brengen.  
Tenslotte is het nodig dat de afstemming met andere spoedzorg (zoals ziekenhuizen en ggz) wordt verbeterd.  

Voor het grootse deel van de declaraties gelden maximumtarieven, die door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) worden vastgesteld. Voor een beperkt deel van de declaraties gelden vrije tarieven. Die tarieven spreekt een praktijk zelf af met de zorgverzekeraar of de zorggroep (als het om ketenzorg gaat).  

Het declareren in de huisartsenzorg is best complex. Daarom helpt de LHV huisartsenpraktijken daarmee. Zo hebben we een declareerwijzer met uitleg over wat je wanneer mag declareren en geven we hier scholing over. Waar nodig stelt de LHV regels op voor het registreren en declareren van behandelingen. Wij houden ook toezicht op zorgverzekeraars en zorgaanbieders of zij zich houden aan de wetten en regels. 

Vanuit de LHV is per zorgverzekeraar een Overleg Team Huisartsenzorg (OTH) opgericht. Deze teams overleggen met de preferente zorgverzekeraar voor hun gebied over de inhoud en organisatie van landelijke thema’s, zoals de zorg aan kwetsbare patiëntgroepen of Meer Tijd voor de Patiënt. Deze teams mogen niet onderhandelen met de zorgverzekeraars, de Mededingingswet stelt dat elke praktijk dit individueel moet doen.  

Als huisarts ben je daarnaast ook poortwachter. Dat betekent dat je patiënten kunt verwijzen naar specialistische hulp. Tweedelijnszorg zoals ziekenhuiszorg en de ggz zijn alleen toegankelijk na een verwijzing van de huisarts. 

Je beslist samen met de patiënt of je een verwijzing maakt en naar wie je de patiënt verwijst. De verwijzing verstuur je meestal elektronisch naar de betreffende zorgaanbieder. In andere gevallen geef je de verwijzing aan de patiënt mee en kan die zelf een afspraak maken met de zorgaanbieder. 

Dit is een verzameling handleidingen voor het gebruik van verschillende HIS’en. Handig voor als je in een andere praktijk gaat werken tijdens de opleiding.

Daarnaast is het huisartsendossier een belangrijke bron van informatie voor andere zorgverleners. Bijvoorbeeld voor de specialist waar je een patiënt naar verwijst. Of voor de apotheker die medicatie verstrekt en daarom wil weten wat voor andere medicijnen de patiënt nog meer gebruikt. Daarom zijn er allerlei systemen waarmee informatie met andere zorgverleners (met toestemming van de patiënt!) kunnen worden uitgewisseld. Een belangrijk systeem is het LSP, waarmee de belangrijkste informatie uit het patiëntendossier kan worden ingezien als een patiënt zich meldt op de huisartsenpost.   

Bij de (ver)bouw en inrichting van een huisartsenpraktijk moet je met allerlei zaken rekening houden. Sowieso natuurlijk met wet- en regelgeving zoals het Bouwbesluit en de Arbowet. Daarnaast zijn er aspecten die zorgen voor een prettige praktijkruimte voor de zorgverleners en de patiënten. Zoals goede geluidsisolatie voor de privacy van patiënten, een goede scheiding tussen drukke publieke ruimtes zoals de wachtkamer en rustige werkruimtes zoals de backoffice van de doktersassistenten, goede toegankelijkheid voor mensen met fysieke en visuele beperkingen en laaggeletterden en gezonde huisvestingskosten. Als LHV geven we advies aan onze leden, over nieuwbouw, verbouw, verduurzaming, huurcontracten en alles wat er verder bij een praktijkpand komt kijken.

Lees meer over Bouwadvies

Het is ook belangrijk om voldoende ruimte te hebben voor alle werkenden in de praktijk, zoals voor jou als aios. Dat is in deze tijd helaas geen vanzelfsprekendheid meer. Meer dan 3 op de 4 huisartsen heeft op de een of andere manier een huisvestingsprobleem: te krap, te duur, ongeschikt – noem maar op. De LHV maakt zich hard voor passende en betaalbare huisvesting voor iedere praktijk. Gemeenten moeten in hun bestemmingsplannen voldoende ruimte voor huisartsenpraktijken opnemen. Wij zetten daarvoor in op goede afspraken met gemeenten, de NZa en zorgverzekeraars. En we ondersteunen huisartsen actief bij praktijkgerichte problemen.

Lees meer over Huisvestingsproblemen